Je hebt een geheim. Het geheim voelt als een grenzeloos pad, bijna een paradoxale route. Het doet iets met jou, zowel positief als negatief. Het doet iets met je fysieke omgeving…
Dit onderzoekend ontwerpproces resulteerde tot een vrijplaats voor iedereen die bewust wil werken aan hun persoonlijke ontwikkeling (en daarbij belemmeringen ervaart). Het is een toegankelijke en veilige plek met een route langs een waterweg, waarin een aantal ruimtelijke installaties geplaatst zijn die verwijzen naar het proces van persoonlijke ontwikkeling. De Zuid-Willemsvaart, nabij sluis-0 in Den Bosch, is hierin als experiment locatie genomen. De ruimtelijke installaties zorgen voor bewustwording over de fase waarin de bezoeker zich op dat moment binnen het proces bevindt en de emoties die daarbij horen. Elke fase heeft een eigen ruimtelijke uitingsvorm waarbij verschillende soorten ervaringen en handelingen worden geboden, bijvoorbeeld door zelfreflectie of een gesprek met een ander te stimuleren. Het doel van deze plek is dat bezoekers worden uitgenodigd om te werken aan hun zelfbeeld die hun persoonlijke ontwikkeling beïnvloedt en gestimuleerd worden bij de vervolgstappen om te komen tot zelfacceptatie.
De Katholieke traditie van biecht en absolutie boden eeuwenlang een coping mechanisme. In de moderne tijd is dit vrijwel verdwenen. We gaan nu gesprekken aan met psychologen, therapeuten of aan de keukentafel met familie of een vriend. Maar het écht begrijpen en met het geheim om kunnen gaan, gebeurt uiteindelijk in de levens die we leiden, ook buiten de geborgenheid van huis of spreekkamer.
Iedereen draagt geheimen met zich mee, sommige groot, andere klein. Geheimen die je persoonlijke ontwikkeling en functioneren beïnvloeden en daarmee je zelfbeeld in de weg kunnen staan. Uit een onderzoek blijkt dat 20-30% van de mensen “self-concealers” zijn. Zij houden iets bewust verborgen. In de publieke ruimte worden zij niet getriggerd om iets aan deze situatie te veranderen, terwijl de publieke ruimte wel gewaardeerd wordt als plek om elkaar te ontmoeten – denk aan samen sporten of een wandeling in het bos.
Binnen deze sociaal-maatschappelijke context onderzoek ik wat hedendaagse ruimtelijke alternatieven kunnen zijn voor het maken van persoonlijk contact het delen van geheimen. Daarvoor is publieke ruimte, als fysieke en mentale vrijplaats, een belangrijk speelveld waarin toegankelijkheid, waarborging van anonimiteit en stimulering van interpersoonlijk contact en verbinding belangrijke criteria zijn.
De ruimtelijke installaties zijn ontworpen op basis van vier fases van persoonlijke ontwikkeling: verkenning, ontkenning, erkenning, onthulling. De fases verkenning en ontkenning bevinden zich langs de kade aan het water, onder het maaiveld. In twee ruimtelijke installaties verken je hier het probleem waar je mee zit. Dat is niet makkelijk, en vaak zal je het geheim niet accepteren: de fase van ontkenning. Deze twee fases doorloop je in een interieur van handeling en ervaring.
Na deze twee fases is een transitiemoment waarin je boven het maaiveld terecht komt. De installaties voor erkenning en onthulling zijn geplaatst boven de kade en dragen bij aan contact en verbinding met anderen. Het interieur stimuleert hier de aspecten van gesprekken: begrijpen, luisteren en inspireren in een mentale én fysieke ruimte. Dit zijn belangrijke voorwaarden waarmee deze installaties zijn ontworpen. De sluis, waarin de fase van onthulling in is opgenomen, is een metaforische plek waar bezoekers gefaciliteerd en gemotiveerd worden om hun verhalen te delen.
Het onderzoekend ontwerpproces is vanuit het brugwachtershuisje aan de Zuid-Willemsvaart gedaan. Vanuit deze tijdelijk ingerichte plek heb ik contact gezocht met de samenleving en analyses gedaan van de karakteristieken en eigenschappen van de omgeving. Stromend water, een rij bomen, lange zichtlijnen en niveauverschillen vormen de dragers in het verhaal. In die context zijn mijn installaties de interieurs die interactie, veiligheid en gedachten stimuleren.
Status: ontwerpend onderzoek
